Een Mozambikaanse klassieker in de African Writers Series, vertaald uit het Portugees: We killed Mangy-Dog van Bernardo Honwana. Een favoriet van Johanna Spreeuwenberg.
'Nós matámos o Cão Tinhoso' ('Wij hebben de schurftige hond gedood') is een bundel van zeven korte verhalen door de Mozambikaanse schrijver Luís Bernardo Honwana, die tot de klassiekers van de Afrikaanse literatuur wordt gerekend. Het boek verscheen in 1964 en reisde binnen tien jaar in vele talen de wereld over: Engels, Duits, Frans, Zweeds, Italiaans, Spaans en Russisch. In de African Writers Series is de titel 'We killed Mangy-Dog'.
De koloniale wereld van Mozambique staat centraal in de verhalen, die worden verteld vanuit het perspectief van kinderen en jongvolwassenen. In alle verhalen heeft het inherente racisme in het koloniale universum zijn uitwerking op de levens van gewone mensen. In die verstikkende werkelijkheid is geen plaats voor onschuld. Tegenover willekeur, vernedering en mishandeling is zwijgen een overlevingsstrategie.
Dieren en voedsel
Het literaire meesterschap van Honwana komt ook naar voren in de keuze van personages, de weergave van plaats en tijd, het opvoeren van lokale elementen, zoals dieren en voedsel, en van de functionarissen van de kolonie. De verhalen worden tot leven gebracht met een rijkdom aan details en door het gebruik van woorden, uitdrukkingen en zegswijzen die typisch Mozambikaans zijn, afkomstig van de lokale talen Ronga, Changana, Swazi of het creools dat Mozambikanen als mijnwerkers in Zuid-Afrika oppikken.
In het titelverhaal worden emoties van angst en haat, beschermende liefde en geweld vakkundig tot een artistiek geheel gesmeed – een paradigma voor een samenleving waar wreedheid gelijkgesteld wordt aan mannelijkheid en liefde en bescherming aan zwakheid en lafheid. 'En toch spreekt Honwana zich niet één keer direct uit over deze zaken; niet één keer verheft hij zijn stem om ons de les te lezen' , zoals de Zuid-Afrikaanse auteur Lewis Nkosi eens schreef.
Meer dan zomaar een bundel verhalen is dit een werk dat zijn betekenis ontleent aan de authenticiteit van Afrikaanse stemmen en aan de krachtige aanklacht tegen de bruutheid van koloniale overheersing.
Johanna Spreeuwenberg is oud-diplomaat.
